Podsumowanie niewypłacalności firm w Polsce w 2023 roku

Z raportu Coface na dzień  12.01.2024 dowiadujemy się, że od roku 2016 stale wzrasta liczba upadłości firm w Polsce. Okazuje się, że rok 2023 zakończył się rekordową liczbą niewypłacalności – aż 4701.

Upadłość firmy to sytuacja, w której przedsiębiorstwo nie jest w stanie spłacić swoich zobowiązań finansowych, czyli nie jest w stanie uregulować swoich długów wobec wierzycieli. Upadłość może być wynikiem różnych czynników, takich jak problemy finansowe, nadmierny dług, złe zarządzanie, zmiany rynkowe, utrata klientów czy także niewłaściwe decyzje zarządcze.

Procedury upadłościowe są zazwyczaj uregulowane przez prawo i różnią się w zależności od jurysdykcji. W wielu przypadkach, przedsiębiorstwo ogłasza swoją niewypłacalność, a następnie przechodzi przez proces restrukturyzacji lub likwidacji. W procesie restrukturyzacji firma może negocjować z wierzycielami w celu zmniejszenia długów, zmiany warunków spłat lub innych form pomocy finansowej, pozwalających na kontynuację działalności.

W przypadku likwidacji, majątek firmy może być sprzedany w celu spłaty wierzycieli. Proces ten jest monitorowany przez sąd, a decyzje dotyczące dalszych działań zależą od prawa miejscowego.

Warto zaznaczyć, że upadłość firmy niekoniecznie oznacza całkowite zniknięcie przedsiębiorstwa. W wielu przypadkach, nawet po ogłoszeniu upadłości, firma może kontynuować działalność lub być przejęta przez innego inwestora.

Upadłość przedsiębiorstwa to formalny stan finansowy, w którym firma jest niezdolna do spłacenia swoich zobowiązań finansowych. To ostateczna forma niewypłacalności, która prowadzi do ogłoszenia upadłości przed sądem. Proces ten może różnić się w zależności od jurysdykcji, ale zazwyczaj obejmuje kilka kluczowych kroków:

• Zgłoszenie upadłości: Firma zgłasza swoją niewypłacalność do sądu, który następnie ogłasza ją jako upadłą. Proces ten może być inicjowany przez samą firmę lub przez jednego z jej wierzycieli.
• Mianowanie syndyka: Sąd mianuje syndyka, który staje się osobą odpowiedzialną za zarządzanie procesem upadłościowym. Syndyk jest zazwyczaj niezależnym specjalistą lub przedsiębiorstwem specjalizującym się w obszarze upadłości.
• Ochrona przed wierzycielami: W momencie ogłoszenia upadłości, firma uzyskuje ochronę przed wierzycielami. To oznacza, że ​​procesy windykacyjne są zatrzymywane, a wszelkie dochody generowane przez firmę w tym czasie są używane do spłaty długów zgodnie z zasadami określonymi przez prawo upadłościowe.
• Likwidacja aktywów lub restrukturyzacja: W zależności od sytuacji, firma może podjąć kroki w kierunku likwidacji aktywów (sprzedaż majątku w celu spłaty wierzycieli) lub restrukturyzacji (negocjowanie warunków spłaty z wierzycielami i kontynuowanie działalności pod zmienionymi warunkami).
• Zakończenie procesu upadłościowego: Po spłaceniu wierzycieli, zatwierdzeniu planu restrukturyzacji lub innych działaniach zgodnych z prawem upadłościowym, sąd może zakończyć proces upadłościowy, a firma może wznowić normalną działalność lub zostać zlikwidowana.

Upadłość przedsiębiorstwa jest często trudnym procesem, który wpływa na pracowników, dostawców, klientów i inne zainteresowane strony. Wiele jurysdykcji dąży do równego traktowania wierzycieli i minimalizacji strat dla wszystkich zainteresowanych stron w procesie upadłości.

Gdy firma staje się niewypłacalna, istnieje kilka kroków, które można podjąć, aby zarządzać sytuacją.

• Analiza sytuacji finansowej: Dokładnie przeanalizuj sytuację finansową firmy. Określ, ile długów firma ma, kto są wierzyciele, jakie są obecne zobowiązania i aktywa.
• Kontakt z profesjonalistami: Skonsultuj się z prawnikiem specjalizującym się w sprawach upadłościowych oraz z doradcą finansowym. Profesjonaliści ci mogą pomóc w zrozumieniu dostępnych opcji i opracowaniu planu działania.
• Negocjacje z wierzycielami: Spróbuj negocjować warunki spłaty z wierzycielami. Może to obejmować negocjacje dotyczące rozłożenia długów na raty, obniżenia kwoty zadłużenia lub innych ustaleń.
• Restrukturyzacja: Jeśli sytuacja finansowa firmy pozwala na kontynuowanie działalności, rozważ restrukturyzację. To może obejmować zmiany w zarządzaniu, strategii biznesowej czy strukturze kosztów.
• Ogłoszenie upadłości: W niektórych przypadkach, ogłoszenie upadłości może być nieuniknione. W takim przypadku, zwróć się do prawnika specjalizującego się w sprawach upadłościowych, który pomoże w przygotowaniu dokumentów i przeprowadzi przez proces upadłościowy.
• Likwidacja majątku: W ramach procesu upadłościowego może zajść potrzeba sprzedaży aktywów firmy w celu spłaty wierzycieli. Likwidacja majątku może być częścią procesu restrukturyzacyjnego lub upadłościowego.

Ważne jest, aby działać zgodnie z przepisami prawnymi danego kraju i być transparentnym w komunikacji z wierzycielami. Poszukiwanie profesjonalnej pomocy może być kluczowe dla zapewnienia prawidłowego postępowania i minimalizacji szkód dla wszystkich zainteresowanych stron.

Na przestrzeni 10 lat w Polsce Sądowe postanowienia upadłościowe, restrukturyzacyjne oraz pozasądowe postępowania uproszczone przedstawia tabela nr 1. W 2023 roku łączna liczba postanowień sięgnęła 4701 przypadków. Porównując z rokiem 2013 – gdzie liczba ta wynosiła 883, jest to znaczący wzrost.

Tabela nr 1

Niewypłacalności w poszczególnych branżach

Tabela numer 2 przedstawia jak na przestrzeni lat wzrastały niewypłacalności firm w Polsce w poszczególnych branżach.

Bardzo mocno ucierpiał sektor budowalny oraz transportowy. W dużym stopniu odpowiadają one za wzrost PKB. W samym sektorze budowlanym, w poprzednim roku liczba niewypłacalności firm była wyższa niż w przeciągu poprzednich trzech lat łącznie. Aż 638 przedsiębiorstw upadło w samej branży budowlanej, a w transporcie 546 firm. Daje to odpowiednio wzrost o 128% (branża budowlana), 100% (branża transportowa).

Sektor usług zmagał się z największymi problemami. Pojawiło się aż 1401 niewypłacalnych firm. Kolejną branżą mocno doświadczoną przez problemu okazał się handel. Upadło aż 1023 przedsiębiorstw. 

Ogółem w roku 2023 liczba niewypłacalności sięgnęła 4701 przypadków. W 2019 odnotowano 1019 przypadków i co roku stopniowo wzrastała .

 Tabela nr 2

Niewypłacalności a formy prawne

Jeśli chodzi o podział na formy prawne (tabela nr 3) i jak według nich uplasowały się niewypłacalności, to najwięcej przypadków odnotowała forma prawna przedsiębiorca – aż 3551. Za nimi pojawiły się Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością – 870 przypadków. Następnie Spółki akcyjne – 89 przypadków. Spółki komandytowe – 104 firmy. Spółki jawne – 57. Spółdzielnie 14 oraz Pozostałe formy 16.

Tabela nr 3